Rok 2021 rokiem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

 Drodzy czytelnicy,

Rok 2021 został ogłoszony rokiem m.in. wybitnego poety XX wieku, jakim był Krzysztof Kamil Baczyński. Zapraszam do zapoznania się z tą wyjątkowo ciekawą postacią, która w swoim bardzo krótkim życiu pozostawiła po sobie najpiękniejsze wiersze o tematyce wojennej, katastroficznej, okupacyjnej, jakie kiedykolwiek czytałam. 

Poznajcie także liczne wiersze tego poety, które znajdziecie w linku umieszczonym na końcu tego postu. 

Zachęcam także, do obejrzenia filmu o Baczyńskim w reżyserii Kordiana Piwowarskiego, z 2013 roku. 

Krzysztof Kamil Baczyński

Urodzony 22 I 1921 r., w Warszawie.

W 1939 roku zdał maturę, w Warszawskim Liceum im. Batorego, którego absolwentami byli również znani bohaterowie Kamieni na szaniec (Zośka, Alek i Rudy). Ukończył szkołę podchorążych „Agricola”, ze stopniem starszego strzelca podchorążego rezerwy piechoty. Studiował na tajnych kompletach filologię polską, gdzie poznał swoją przyszłą żonę Barbarę Drapczyńską ( którą poślubił w 1942 roku). Wstąpił do harcerskich Grup Szturmowych.

Już od czasów gimnazjalnych pisał poematy o tematyce Katastroficznej. Jego zderzenie z rzeczywistością wojenną przełożyły się na trudną tematykę doświadczeń okupacyjnych. 

Swoje tomiki poezji wydawał pod pseudonimem: Jan Bugaj.

Pisał nie tylko wiersze o okupacji ale również wiersze miłosne, dla których muzą była jego żona Basia. W jego wierszach można odnaleźć rozdarcie między pragnieniem miłości, czułości i braterstwa a nieuchronnym w czasie wojny skażeniem nienawiścią*.

Baczyński uznawany był za modelowego reprezentanta pokolenia Kolumbów.

Mimo ciężkiej astmy, na którą chorował postanowił czynnie brać udział w walce zbrojnej, tym samym podczas Powstania Warszawskiego podlegał pod 3 pluton 3 kampanii batalionu „Parasol” (był zastępcą dowódcy). W chwili wybuchu powstania warszawskiego nie zdołał dotrzeć do swojego plutonu. W 4 dniu powstania (4 sierpnia 1944r.) poległ w pałacu Blanka przy Senatorskiej. Kilka tygodni później zginęła również jego żona, która była wówczas w ciąży z ich pierwszym dzieckiem.

W chwili śmierci  Baczyński miał zaledwie 23 lata.

 

Byłeś jak wielkie, stare drzewo

Byłeś jak wielkie, stare drzewo,

narodzie mój jak dąb zuchwały,

wezbrany ogniem soków źrałych

jak drzewo wiary, mocy, gniewu.

I jęli ciebie cieśle orać

i ryć cię rylcem u korzeni,

żeby twój głos, twój kształt odmienić,

żeby cię zmienić w sen upiora.

Jęli ci liście drzeć i ścinać,

byś nagi stał i głowę zginał.

Jęli ci oczy z ognia łupić,

byś ich nie zmienił wzrokiem w trupy.

Jęli ci ciało w popiół kruszyć,

by wydrzeć Boga z żywej duszy.

I otoś stanął sam, odarty,

jak martwa chmura za kratami,

na pół cierpiący, a pół martwy,

poryty ogniem, batem, łzami.

W wielości swojej — rozegnany,

w miłości swojej — jak pień twardy,

haki pazurów wbiłeś w rany

swej ziemi. I śnisz sen pogardy.

Lecz kręci się niebiosów zegar

i czas o tarczę mieczem bije,

i wstrząśniesz się z poblaskiem nieba,

posłuchasz serca: serce żyje.

I zmartwychwstaniesz jak Bóg z grobu

z huraganowym tchem u skroni,

ramiona ziemi się przed tobą

otworzą. Ludu mój! Do broni! 

IV 43 r.

Źródła:

L. M. Bartelski, Polscy pisarze współcześni 1939-1991, wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1995, str.6-7.

J. Knaflewska, Encyklopedia Polska 2000. Literatura, Wyd. Podsiedlik-Raniowski i spółka, str. 98-99.

Zdjęcie:

https://trybun.org.pl/2016/06/16/krzysztof-kamil-baczynski/

Wiersze Baczyńskiego można przeczytać w wersji online tutaj: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/baczynski-poleglym.html

Wasza Pani Bibliotekarka,

Diana Banach :)